De zwarte mangrove heet zo omdat de stam en het hout eronder zeer donker zijn. De bomen staan vaak iets verder van het water dan de rode mangroves. Ook hebben ze wat kleinere bladeren dan de rode. Verder kun je de zwarte mangrove herkennen aan hun snorkelachtige wortels, die omhoog steken en die pneumatoforen (ademwortels) worden genoemd. Met die wortels kunnen ze het voor de boom noodzakelijke zuurstof uit de lucht opnemen. Zwarte mangroves geuren heel sterk bij zonsopkomst en –ondergang. De bladeren van deze zwarte mangrove zijn veel grijzer dan die van de rode of witte mangrove. Net als de witte mangrove (maar anders dan de rode) heeft de zwarte mangrove zoutklieren op zijn bladeren. De zaden zijn niet groter dan drie centimeter en ze lijken op afgeplatte bonen.
Net als bij de rode en witte mangrove is het natuurlijk heel bijzonder dat ook de zwarte mangrove goed gedijt in een zoutwateromgeving. Dat kunnen niet alle planten! Ze kunnen het zoute water weer uitscheiden. Dat doet de zwarte mangrove via de zoutklieren op zijn bladeren. Hij kan zich met zijn wortels goed vastzetten in het slib en met zijn omhoogstekende pneumatoforen stelt hij de boom in staat om zuurstof op te nemen. Als mangrove draagt hij bij aan de buffer tegen extreme weersomstandigheden, zodat hoge golven niet direct op de kust aan land slaan. Mangrovebossen zijn daarom heel belangrijk, ook om erosie van het land tegen te gaan. De golven worden gebroken door de wortels.
Net als bij de witte en de rode mangrove zijn de wortels van de zwarte mangroveboom zeer van belang bij het creëren van een gunstige leefomgeving voor jonge visjes. De mangrovewortels staan erom bekend een goede kraamkamer te zijn voor koraalvissen, die zonder die wortels makkelijk ten prooi zouden vallen aan roofvissen. Daarnaast kunnen vogels goed leven en nestelen in de takken van mangrovebomen. Bovendien hebben mangrovebomen bloemen die bijen zeer aantrekkelijk vinden, dus ook de vliegende insecten zijn erg op de mangroves gesteld.
Het is belangrijk voor de mens om de waarde van mangrovebossen in te zien voor de kustlijn van bijvoorbeeld Suriname, Belize of Bonaire. Mangrovebossen worden echter vaak genoeg verwijderd voor de aanleg van vismogelijkheden, toeristische resorts, plantages etc. Dat terwijl de waarde van mangrovebossen juist is dat ze een mooie bescherming bieden tegen stormen en hoge golven, die anders makkelijker schade zouden kunnen veroorzaken en de kust kunnen eroderen.
De zwarte mangrove is door de IUCN gecategoriseerd als ‘minste zorg’ behoevend, maar de populatie neemt wel af. Daarbij kan toegevoegd worden dat de laatste keer dat de populatie gecheckt is in 2007 was en dat de IUCN zelf ook noteert dat de populatie opnieuw gemonitord moet worden. Of de huidige stand van zaken nog steeds ‘minste zorg’ is, is dus niet met zekerheid te zeggen.
Je kunt de zwarte mangrove in de Mangrove vinden in het zoutwatergedeelte als je de brug over bent en als je vervolgens direct links kijkt.
