Plek in het dierenrijk

De blauwe morpho is uiteraard een vlinder, dat herkent iedereen meteen. Deze groep insecten is buitengewoon soortenrijk, er zijn zo’n 160.000 verschillende soorten! In Burgers’ Zoo vliegen de blauwe morpho’s met zo’n twintig andere vlindersoorten in de Mangrove. Zoals een paar andere vlinders daar behoort hij tot de familie Satyridae, oftewel zandoogjes. Kenmerkend voor deze vlindergroep is, dat ze slechts op vier pootjes lopen. Hun voorste twee poten zijn heel kort en borstelig en worden gebruikt om ogen en kop schoon te houden.

Eigenschappen van de Blauwe morpho

Bijzonder gedrag

Bijzonder gedrag

Bij de blauwe morpho’s zijn de vrouwtjes de langslapers! De mannetjes zijn al vrij vroeg in de ochtend actief, maar de vrouwtjes fladderen normaliter pas aan het eind van de ochtend rond.

Wist u dit al over blauwe morpho’s?

  • Het verschil tussen mannetje en vrouwtje morphovlinder is niet gemakkelijk te zien. De mannetjes zijn wel iets feller gekleurd.
  • De eieren van blauwe morpho’s zijn doorschijnend groen van kleur. Als een eitje bevrucht is, verschijnen binnen enkele dagen donkere stipjes op zo’n ei. De eieren komen na zeven tot zestien dagen uit.
  • In de pakweg zes weken dat de blauwe morpho als rups leeft, vervelt hij vijf keer. In het rupsenstadium eet het rupsje heel veel en groeit hard: van 5 mm naar 80-90 mm in zes weken tijd!
  • In de poppen verandert de rups in een vlinder. De poppen van de blauwe morpho zijn net zo groen als een blad. Dat is handig, zo kunnen ze meestal wel de twee weken die voor het proces nodig zijn ongestoord tussen de planten hangen, totdat de volwassen vlinder uitkomt.
  • De prachtige blauwe kleur van de blauwe morpho komt tot stand door de nansostructuur op de vleugelschubben, die het licht weerkaatsen. De vlindervleugels bevatten dus geen blauw pigment, de vleugels lijken de facto alleen maar blauw door lichtreflectie.
Voortplanting

Voortplanting

Zoals alle vlinders kent de blauwe morpho een volledige gedaantewisseling tijdens zijn ontwikkeling. Het diertje dat uit het vlinderei komt lijkt in niets op een volwassen vlinder: het is een rupsje. Rupsen doen niet aan voortplanting, dat is de zaak van de volwassen vlinders. Vrouwelijke blauwe morpho’s paren slechts één keer in hun korte leven. Zo’n paring tussen vlinders kan wel urenlang duren. Het vrouwtje legt haar eieren op een plant die de rupsen lekker zullen vinden en daarna is er geen broedzorg meer.

Eén met de natuur

Eén met de natuur

Vinders zijn niet bijster weerbaar en zijn daarom potentiële prooidieren voor vogels, reptielen of aapjes. De blauwe morphovlinder probeert met grote nepogen op de onderkant van de vleugels mogelijke vijanden af te schrikken. Als hij vliegt, zie je bovendien afwisselend de bruine onderkant en dan weer de felblauwe bovenkant van de vleugels. Dat maakt het best lastig om hem in vlucht met de ogen te volgen en te vangen!

Bedreiging en bescherming

Bedreiging en bescherming

De blauwe morpho is gelukkig niet bedreigd in het voortbestaan. De morpho’s die u in dierentuinen en vlinderparken in Europa ziet, komen weliswaar uit de landen van herkomst. Daar worden echter ze niet in het wild gevangen, maar op duurzame en ecologisch verantwoorde wijze gekweekt. De poppen worden verkocht en naar Europa gestuurd.

  • <

    <Onbekend >

    >
  • <

    <Niet bedreigd >

    >
  • <

    <Bijna bedreigd >

    >
  • <

    <Kwetsbaar >

    >
  • <

    <Bedreigd >

    >
  • <

    <Ernstig bedreigd >

    >
  • <

    <Uitgestorven in het wild >

    >
  • <

    <Uitgestorven >

    >
De blauwe morpho’s in Burgers’ Mangrove

Burgers’ Zoo heeft sinds de opening van Burgers’ Mangrove in juli 2017 blauwe morpho’s in zijn collectie. Al in het eerste jaar heeft deze vlindersoort zich succesvol voortgeplant. Toch kopen we het gros van de poppen van speciale vlinderkwekerijen in de tropen, met name in Costa Rica.

In Burgers’ Mangrove was deze vlindersoort onder de eerste soorten die een biologiestudente heeft geobserveerd in het kader van gedragsonderzoek. Zo zijn we te weten gekomen dat bij ons de blauwe morpho’s ook regelmatig nectar drinken, terwijl ze volgens literatuur feitelijk alleen de sappen van rottende vruchten drinken. De onderzoekster heeft de vlinders ook met piepkleine nummertjes individueel gemerkt. Zo kon ze hun levensduur bestuderen en iets zeggen over de meest favoriete plek van de vlinders in de Mangrove. Deze opgedane kennis gebruiken de biologen en verzorgers van de dierentuin om de huisvesting van de vlinders te optimaliseren.