Dierentuinen en natuurbescherming

Je gaat naar een dierentuin om naar dieren te kijken. Ze zijn (meestal) mooi, interessant, leerzaam of verrassend. Naast het verblijf hangt een bordje met informatie. Je leert er iets over de naam, het voedsel, de leefgewoonten en het verspreidingsgebied dat doorgaans met een kaartje wordt aangegeven.

Je gaat naar een dierentuin om naar dieren te kijken. Ze zijn (meestal) mooi, interessant, leerzaam of verrassend. Naast het verblijf hangt een bordje met informatie. Je leert er iets over de naam, het voedsel, de leefgewoonten en het verspreidingsgebied dat doorgaans met een kaartje wordt aangegeven. De ingetekende vlekken op dat kaartje veranderen bij heel veel diersoorten de laatste jaren echter nogal sterk. Voor veel soorten worden vlekken langzaam stippen. In een variant van dat bordje wordt naast het huidige verspreidingsgebied ook het vroegere verspreidingsgebied aangegeven en dan slaat de schrik je pas goed om het hart! Dat mooie, interessante, leerzame en verrassende dier is in het wild bijna verdwenen!

Hoe komt dat? Automatisch zoek je de schuld bij de mens. Dat hebben we intussen wel geleerd. Alles wat in de natuur ‘fout’ gaat, valt vrijwel altijd de mens te verwijten. We zijn met te veel, maken alles vies, vernielen biotopen, eten alles op, verpesten de lucht, de ozonlaag, enzovoort, enzovoort En het vervelende is dat het vrijwel altijd nog waar is ook.

Er zijn mensen die dat wel weten maar er zich bij neerleggen: je kunt er toch niks meer tegen doen, het gaat niet anders. Maar er zijn ook mensen die het niet aan kunnen zien dat er zo veel moois, interessants, leerzaams en verrassends zo maar verdwijnt. Die willen ingrijpen, redden wat er nog te redden valt, het tij keren, vechten, beschermen en proberen anderen ook te mobiliseren. Die mensen hebben het moeilijk want de kans op succes is niet groot.

Dierentuinen weten als geen ander hoe bijzonder dieren (en planten) zijn en er is dan ook geen enkele twijfel bij de vraag welke kant zij kiezen. Al tientallen jaren proberen zij met elkaar bedreigde diersoorten in stand te houden met gecoördineerde en wetenschappelijk begeleide fokprogramma’s. Ze informeren hun bezoekers over deze soorten en over de situatie in de natuur.

Met het verdwijnen van de bossen, verdwijnen er ook veel diersoorten. Een van de meest markante soorten is de orang oetan die hier, net als op Sumatra, hard op weg is om in het wild uit te sterven. Een indrukwekkende mensaap als de orang oetan uitgestorven? Ja, bijna. Zijn u en ik straks de laatsten die nog kunnen zeggen dat we echte, levende orangs hebben gezien?

De dierentuinen en het WNF willen in het weekend van 23 en 24 april alle dierentuinbezoekers laten weten hoe rijk het dierenleven op Borneo is en hoe het ervoor staat. Daartoe zijn er informatiestands en worden er puzzeltochten en kleurplaten uitgedeeld en wordt er in Burgers’ speciale aandacht aan de orang oetans besteed (wij hebben de ondersoort van Borneo).

Daarnaast is er internationaal, vanuit alle grote Europese dierentuinen, een andere actie gestart die in Nederland op 13 april gelanceerd wordt: de schildpadden reddingsactie. Schildpadden hebben een heel groot deel van de evolutie meegemaakt en zijn in wezen nog steeds succesvol in hun overleving. Alleen hebben ze een groot nadeel: ze zijn wat traag. Ook blijken ze eetbaar en hun pantser beschermt ze hierbij weinig tegen hongerige mensen. Tel daarbij op dat er erg veel hongerige mensen zijn en u begrijpt dat ‘de’ schildpad in dichtbevolkte tropische landen een probleem heeft, en niet zo’n klein beetje ook! Want de consumenten zijn niet alleen de bosbewonende volken. In de laatste decennia worden er ook steeds meer uitgevoerd. In 2004 kwamen er zo meer dan 12 miljoen schildpadden op de Chinese voedselmarkt en de vraag stijgt! In Zuidoost Azië worden bijna geen schildpadden meer in de bossen en moerassen gevonden: alles is opgegeten. In de volgende ZieZoo zullen we hier uitgebreider op terug komen.