Wereldprimeur voor Burgers' Ocean: Succesvolle toepassing anticonceptie bij vissen

Bioloog Max Janse en dierenarts Henk Luten van Koninklijke Burgers’ Zoo in Arnhem hebben voor het eerst ter wereld op succesvolle wijze anticonceptie toegepast bij een vissoort. Het gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift publiceert op maandag 17 december 2018 online een artikel over de opmerkelijke wereldprimeur die baanbrekende gevolgen heeft voor de internationale kweekprogramma’s van vissoorten.

Het ontstaan van een luxesituatie in Arnhem

Internationale kweekprogramma’s voor haaien- en roggensoorten hebben als doel om genetisch gezonde aquariumpopulaties in stand te houden, zodat er geen dieren meer uit het wild gehaald hoeven te worden. Voor wat betreft de beschermde soorten kunnen daarnaast in de toekomst mogelijk zelfs dieren teruggezet worden in de natuur. Bij de gevlekte adelaarsroggen van de soort Aetobatus ocellatus waarvan Burgers’ Ocean de grootste kweker ter wereld is, was een luxesituatie ontstaan. Bij twee zeer succesvol kwekende vrouwen dreigde een oververtegenwoordiging van hun genetische materiaal in de Europese populatie adelaarsroggen.

Anticonceptie bij vissen

Eén van de volwassen vrouwen is succesvol verhuisd naar een ander Europees publieksaquarium met adelaarsroggen in de collectie. Bij de andere vrouw is voor het eerst ter wereld op succesvolle wijze anticonceptie toegepast door in de linker borstvin een anticonceptierietje te implanteren. Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat slechts eenmaal eerder een onsuccesvolle poging is gewaagd om een anticonceptierietje te implanteren bij twee vrouwelijke zoetwaterpijlstaartroggen van de soort Potamotrygon falkneri. Eén van beide vrouwtjes bleef ook met het rietje gewoon jongen produceren.

Baanbrekend werk

Bij veel zoogdiersoorten wordt anticonceptie door middel van het implanteren van een anticonceptierietje al jarenlang succesvol toegepast. Bij vissoorten is het pas de eerste keer dat deze methode succesvol is geïmplementeerd. Deze doorbraak heeft verstrekkende gevolgen voor de Europese kweekprogramma’s van diverse vissoorten. Met deze extra methode van populatiebeheer kunnen de programma’s nog gerichter worden gemanaged.