Rwanda’s nationale beschermheer van de grijze kroonkraanvogel

Passie voor natuurbehoud leidt een carrière vaak langs zeer bijzondere dieren. Zo startte de bevlogen Rwandees Olivier Nsengimana (34 jaar) bij Gorilla Doctors als dierenarts voor de berggorilla’s, één van de meest bedreigde diersoorten op aarde. Sinds 2014 zet hij zich in voor de bescherming van een heel ander dier: de met uitsterven bedreigde grijze kroonkraanvogel. Hiervoor ontvangt hij op vrijdag 3 mei 2019 in Burgers’ Zoo als één van de drie winnaars de Future For Nature Award 2019 en een geldbedrag van 50.000 euro.

Een begenadigde natuurbeschermer

Olivier Nsengimana studeerde als beste van zijn klas af aan het Higher Institute of Agriculture and Animal Husbandry in Rwanda. Daarna werkte hij vijf jaar als dierenarts bij Gorilla Doctors. Tot zijn aandacht werd getrokken door de zorgwekkende situatie waarin de grijze kroonkraanvogel zich bevindt in Rwanda. In 2014 zette hij een project op om deze bijzondere vogelsoort te gaan beschermen, waarna hij in 2015 de Rwanda Wildlife Conservation Association (RWCA) in het leven riep. Met de oprichting van deze vereniging heeft hij niet alleen het beschermingsproject voor de kroonkraanvogels kunnen voortzetten, maar zijn natuurbehoudswerk ook kunnen uitbreiden naar andere bedreigde diersoorten in Rwanda.

Visie en plan van aanpak

De grijze kroonkraanvogel wordt met uitsterven bedreigd, omdat de volwassen vogels gestroopt worden en hun kuikens vaak in de handel voor huisdieren terechtkomen. Ook worden hun eieren illegaal geraapt als voedselbron. Daarnaast wordt hun leefgebied in rap tempo vernietigd. Rwanda heeft te kampen met een hoge bevolkingsdichtheid, een grote armoede en een gebrek aan kennis bij de lokale bevolking over dieren in het wild. In de afgelopen vijf decennia is de populatie kroonkraanvogels met maar liefst tachtig procent afgenomen in Rwanda. Olivier Nsengimana wil deze trend keren en werkt met een multidisciplinaire aanpak aan de bescherming van de dieren in het wild en hun natuurlijke leefomgeving.

Praktische maatregelen

Samen met zijn team heeft Olivier alle kroonkraanvogels geregistreerd die in Rwanda in gevangenschap leven om ze opnieuw in het wild uit te zetten in Akagera National Park. Daarnaast doen ze er alles aan om de illegale handel bij de bron te stoppen. Lokale gemeenschappen worden betrokken bij de beschermingsprojecten en voorgelicht over de voordelen die ze uit het ecosysteem kunnen halen. Het uiteindelijke doel is een situatie waarbij mensen en wilde dieren in onderlinge harmonie samenleven. Voor de grijze kroonkraanvogel is het streven om de populatie van ‘afnemend’ via ‘stabiliserend’ uiteindelijk weer naar ‘toenemend’ te krijgen.

Welke plannen worden mogelijk gemaakt dankzij Future For Nature?

1) Met de financiële steun van Future For Nature kan de capaciteit van de parkrangers worden uitgebreid in het Rugezi-moeras en het landelijke netwerk aan Conservation Champions door middel van lange termijn-trainingen en mentorschap.
2) In de buurt van het Akanyaru-wetland zal Olivier een milieujeugdclub oprichten. Via deze club zal de jeugd meer over natuur leren, zullen ze samen actie ondernemen in de lokale omgeving en zullen ze betrokken worden bij het planten van bomen.
3) Het monitorprogramma waarmee 150 grijze kroonkraanvogels in het Akagera National Park in de gaten worden gehouden, zal verbeterd worden. Onder andere door de inzet van GPS-trackers, die waardevolle informatie registreren over het gedrag en het leefgebied van de grijze kroonkraanvogel.