Update van de tandkwartels

Tandkwartels zijn géén nauwe familie van patrijzen en kwartels die we in Europa aantreffen. Deze groep, bestaande uit enkele tientallen soorten, komt bijna uitsluitend in Amerika voor. Doordat ook de hoendervogels in deze groep vooral bodembewoners zijn, meer lopen dan vliegen en ook verder ongeveer dezelfde leefwijze en uitdagingen zoals hoge roofdruk tegenkomen, zijn de twee groepen op elkaar gaan lijken. Biologen spreken dan van een ‘parallelle evolutie’. Kleine verschillen zijn er wel: tandkwartels hebben van héél dichtbij bekeken kleine kartels aan hun snavelrand - vandaar de naam -, het uiterlijke verschil tussen de geslachten is slechts heel klein én de haan levert dikwijls een grotere bijdrage bij de broed en de opvoeding van de jongen dan de haan van de naamgenoten uit Europa.

Gambels kuifkwartel

De Gambels kuifkwartel is meteen weer een beetje een uitzondering onder de tandkwartels. Het verschil tussen mannetje en vrouwtje is voor een tandkwartel best groot; het mannetje is duidelijk mooier gekleurd en heeft een veel grotere kuif. Bovendien is het bebroeden van de eieren alleen de taak van het vrouwtje en komt deze fraaie tandkwartel in een wel heel afwijkende leefomgeving voor. Hij leeft namelijk in de zeer droge Sonora- en Mojavewoestijn. Soms lukt het om alle behoefte aan vloeistoffen uit de plantaardige voeding te krijgen. Als er weinig eetbare succulenten zijn of als er niets aan vers groen groeit, zijn ze aangewezen op de nabijheid van open water. Deze voor de Amerikaanse woestijnen zo kenmerkende vogel leeft al een aantal jaren in Burgers’ Zoo. Gambels kuifkwartels gedragen zich in het broedseizoen behoorlijk territoriaal. Daarom wordt jongvolwassen nageslacht in afwachting van transport in het verblijf van de renkoekoeken geplaatst. Dat leidt soms tot een imponeersessie tussen twee mannetjes aan beide kanten van het gaas. Verontruste bezoekers bellen dan soms om te melden dat een vogel aan de verkeerde kant van het gaas zit; maar dat is dus heel doelbewust en wel zo wenselijk voor de veiligheid van beide mannetjes.

Montezumakwartel

Nog vrij nieuw in de Desert zijn de Montezumakwartels; waarvan we vrij snel na aankomst al jongen mochten verwelkomen. De Montezumakwartel leeft in kleine familiegroepen en komt aan open bosranden voor; onder meer in noordelijk Mexico. Het zijn vrij schuwe vogels die zich graag in het struikgewas verbergen. Helaas geldt dat niet voor één van onze mannetjes. In de broedmachine uit het ei gekropen, toont hij naar smaak van dierverzorgers en biologen een ietwat te intensieve nieuwsgierigheid naar mensen. Of een filmploeg aan de slag is of een familie aan het picknicken is: die vogel komt werkelijk pal naast de gasten staan. Niet om het voedsel, ogenschijnlijk. Zo’n ‘enkelhoog’ vogeltje loopt daarbij toch wat risico tussen al die schoenen…

Kuifbobwhite

In Burgers’ Mangrove tenslotte scharrelt sinds 2021 een groepje kuifbobwhites rond. Vooral aan het einde van de dag laten ze zich goed zien! Ook bij deze soort is het snel gelukt om nageslacht te krijgen. Soms zie je heel de familie het hoofdpad oversteken. Bovendien is het mannetje van deze soort op het eind van de middag ook vaak goed te horen; volgens boeken in het broedseizoen, maar afgelopen najaar bij ons tot eind oktober. Zijn roep klinkt dan als ‘boo – weet’; de naam is dus klanknabootsend.
Veel plezier en succes op de spot-tocht naar deze drie mooie vogelsoorten die je in dierentuinen niet vaak tegenkomt!