Het jaarthema van 2025 van de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen (NVBT) is ’Plant en Mens‘. De mensheid zou uiteraard niet kunnen bestaan zonder planten, want deze vormen de basis voor de ecosystemen op aarde. Maar er is wel één plantenfamilie waaraan we met z’n allen bijzonder veel te danken hebben: de grassen. Denk maar aan onze hoofdvoedselvoorziening, met granen, rijst en mais – wereldwijd waren en zijn ze enorm belangrijk. Daarom vandaag een bijzondere grassengroep in de kijker: bamboe!
Bamboe is een verzamelnaam voor maar liefst ongeveer 1200 soorten binnen één geslacht in de grassenfamilie. Dus alle bamboesoorten zijn best nauw aan elkaar verwant. De grootste soorten bamboe kunnen 50 meter hoge stengels aanmaken, de kleinste bereiken nog niet eens één meter.
De ‘gewone bamboe’ heet Bambusa vulgaris en is in de Bush in de buurt van het rijstveld te zien. ‘Vulgaris’ is het Latijnse woord voor ‘gewoon’, maar deze plant verdient de wat neerbuigende naam zeker niet! Het is een fraaie soort met groene of goudgele stengels die met 10 tot 20 meter hoogte al een behoorlijk grote bamboesoort is. En bij ons wil die zelfs nog hoger groeien. Want de Bush is 20 meter hoog en deze bamboe zou zomaar door het dak heen groeien, als we niet tijdig zouden ingrijpen. We hoeven de plant daarvoor overigens niet alleen te snoeien. Door hard te schudden, kan de puntvormige scheut bij de top breken.
Bamboe maakt als gras geen hout aan. Bamboe vormt kenmerkende holle stengels. Deze bouwwijze biedt stevigheid én elasticiteit en dat bij een flinke materiaalbesparing. Slechts hier en daar vind je in de stengels ‘tussenschotjes’. Als je die eruit haalt, kan een halve of hele bamboestengel uitstekend gebruikt worden om water te geleiden – dit demonstreren we ook bij ons rijstveldje.
Mensen gebruiken de stengels van bamboe als bouwmateriaal. In tropische landen wordt bamboe niet alleen als bouwmateriaal toegepast. De stengels worden soms ook gebruikt om duizelingwekkend hoge steigers te bouwen rondom huizen waarop de bouwvakkers hun werk kunnen uitvoeren. Bamboe kan ook worden geperst tot parket, borden en bekers en wordt steeds belangrijker in de textielindustrie. De gekookte, jonge stengels zijn in de culinaire wereld bekend als bamboescheuten. En bamboe wordt wereldwijd veel als sierplant gebruikt. De zogenoemde ‘Lucky bamboo’ is echter in werkelijkheid géén bamboe, maar een soort drakenbloedboom!
Bamboeblad is zeer vezelrijk en daarom best lastig te verteren. Bovendien bevatten veel soorten blauwzuur, waardoor het als voedsel voor de meeste dieren niet in trek is. Een paar diersoorten kunnen wél goed omgaan met dit niet zo energierijke dieet. Beroemde bamboe-etende dieren zijn de grote en de kleine panda en een aantal soorten bamboemaki’s uit Madagaskar dragen hun naam helemaal terecht. Ook gorilla’s lusten bamboe, maar dan de jonge scheutjes en niet het oude blad. En wat de Aziatische olifanten in Burgers’ Zoo met het bamboebosje in hun vergroot verblijf hebben gedaan? Daar is nu niet veel meer van over en de oude olifantenvrouwtjes hadden een paar dagen veel plezier!
Paul van Loon en Dolfje Weerwolfje openen woensdag 12 november 2025 samen het Dolfje Weerwolfje Dool…
Zeekoevrouwtje van 3 jaar en 9 maanden oud is dinsdagochtend 4 november 2025 van Koninklijke Burgers…
7 november 2025
Desert krijgt nieuwe in- en uitgang, nieuwe diersoorten en verblijven – Desert Restaurant verdwijnt…
6 november 2025