Van het geslacht kalebasbomen zijn er zes soorten, waarvan er twee ook in de Mangrove aangetroffen kunnen worden: Crescentia alata en Cresentia cujete. C. alata wordt met 8 meter wat minder groot en haar vruchten hebben een diameter van ‘slechts’ 10 cm. C. cujete daarentegen groeit kogel- of eivormige vruchten met een diameter van wel 40 cm. – zij doen inderdaad aan kalebassen denken! Beide soorten lijken verder best op elkaar; het zijn een beetje vreemd uitziende bomen. De stam wordt niet dik en vertakt dicht bij de grond en de bladeren zitten aan de vrij dikke takken in plaats van aan dunne twijgjes.
Het is een raadsel waarom de schil van de vruchten van Crescentia alata zó hard zijn. Behalve mensen en paarden die met de hoeven erop gaan staan, krijgt geen dier in Midden-Amerika ze open. Tot in de laatste IJstijd leefden allerlei reusachtige dieren in Midden-Amerika. Plantenkenners denken dat de plant toen haar vruchten zo heeft aangepast tegen te veel zaadpredatie. Heel handig is dat vandaag de dag niet, want de vruchten moeten toch open. Anders kunnen de zaden namelijk niet ontkiemen. Tegenwoordig heeft de boom in zijn oorspronkelijk verspreidingsgebied dus mensen of paarden nodig voor een nieuwe generatie!
De kalesbasbomen bloeien direct op de stam en de dikkere takken. De vrij grote bloemen worden voornamelijk door vleermuizen bestoven. Omdat de kalebasboom niet zo’n dicht bladerwerk heeft, hebben vleermuizen tot aan de takken en de stam een prima aanvliegroute.
De vruchten van de kalebasbomen worden al duizenden jaren lang gebruikt door de mens. Van de harde vruchtenschillen worden schalen en lepels gemaakt. De zaden worden geroosterd en het jonge vruchtvlees in azijn ingelegd. Het rijpe vruchtvlees is trouwens zwart en ziet er daarmee voor de meeste mensen niet bepaald lekker uit!
De kalebasboom wordt niet bedreigd. Beide soorten uit Burgers’ Mangrove worden in Midden-Amerika en in de Cariben graag in de tuin geplant om al het nuttige gebruik ervan.
In de dorpen van Belize kom je de kalebasbomen best vaak tegen. En het is een boom met een sterke culturele betekenis in deze streek. Hij past dus uitstekend in Burgers’ Mangrove die onder meer het tropisch droogbos van Belize uitbeeldt.
Echter het is het géén plant die je in de Mangrove aan zult treffen. Maar hij is als volwassen boom tolerant tegen droogte en kan dus goed tegen de warme, droge maanden in het tropisch droogbos.
Kalebasbomen bloeien bijna het hele jaar door. In de herfst van 2020 groeide er voor het eerst een boomkalebas! Zo’n groene ‘kanonskogel’ hangt maandenlang in de boom voordat die rijp is, dus hier hebben veel bezoekers plezier van.
Er groeien meerdere exemplaren kalebasbomen in de Mangrove. Een groot exemplaar vindt men links van het pad tegenover de afslag naar het avonturenpaadje. Als u een keer weet hoe deze bomen eruit zien, ontdekt u vast nog meer kalebasbomen!
