Een aapje in de mangrove

Als mensen horen dat er een nieuwe soort te zien is in de mangrovehal, namelijk een woudaapje, wordt er met verbazing gereageerd. Een aapje in de mangrove!

Als mensen horen dat er een nieuwe soort te zien is in de mangrovehal, namelijk een woudaapje, wordt er met verbazing gereageerd. Een aapje in de mangrove! Maar dit aapje is niet wat het lijkt, het is namelijk een vogel….. Het woudaapje is een vogel die in Nederland vooral leeft in moerasachtige vegetaties. Wereldwijd heeft deze soort zich overigens aangepast aan een groot scala van verschillende omgevingen, van mangroves tot woestijnen. Toch zal deze soort zich het meest thuis voelen in vochtige omgevingen waar ze zich goed kunnen verbergen. In andere talen wordt hij ook wel dwergroerdomp genoemd, want de roerdomp is zijn “grotere” broer.

Kleine, bruine bruller

De wetenschappelijke benaming, Ixobrychus minutes, kan vertaald worden als kleine, bruine bruller. Je zou verwachten dat het mannetje dan overwegend  bruin zou zijn, en dat is nu net niet het geval. In tegenstelling tot de roerdompen zijn het mannetje en vrouwtje namelijk makkelijk van elkaar te onderscheiden. Het vrouwtje is een soort miniatuuruitgave van de roerdomp. Zij bezit nog de bruine camouflagekleur waardoor ze nauwelijks opvalt. Dat geldt niet voor de man, hij bezit een zwarte kruin en rug, witte wangen, een izabelkleurige onderkant en vleugeldekveren. Al met al een prachtige verschijning. Hoe komt hij dan aan de bijnaam bruller? Het mannetje laat in het voorjaar een dof, kwakend “wouw-wouw” horen, soms uren achter elkaar. Dat verklaart ook waarom het woudaapje in het verleden wouwaapje genoemd werd.

Gedrag

Het mannetje lijkt dan qua uiterlijk niet echt op de roerdomp, qua gedrag wel. Net als de roerdomp kan hij bij gevaar de paalhouding aannemen en leidt hij een mysterieus bestaan. Overdag houden ze zich stil, maar in de vroege ochtend en tegen de schemering worden ze actief en gaan ze op zoek naar voedsel. Dat voedsel bestaat uit kleine visjes, insecten, maar ook kleine amfibieën, vogeltjes en kikkers. Net als onze blauwe reiger kan hij urenlang bewegingsloos aan de waterkant staan wachten.

Waar zijn ze te zien?

In Nederland komt het woudaapje voor, maar in kleine hoeveelheden. In 2003 zijn er ook broedgevallen gemeld, dus dat zou een goed teken kunnen zijn. Net als bij de roerdomp vormt het verdwijnen van zijn leefomgeving de grootste bedreiging voor zijn voorkomen in Nederland. In veel landen in Europa komt het woudaapje voor, maar het grootste probleem is het vinden van deze soort. Door zijn mysterieuze levenswijze is het meestel een toevalstreffer als er een dier wordt aangetroffen. In Burgers’ Zoo zijn de woudaapjes sinds 2004 nieuw in de collectie gekomen. Dit is ook de eerste keer dat deze soort in Burgers’ Zoo te zien is. Als u hem met eigen ogen wilt gaan aanschouwen zult u naar de mangrove moeten gaan;  daar zit een stelletje in het zoute (eerste) gedeelte. Of u ze zult zien? Dat kunnen we niet garanderen. Ook bij ons blijven ze hun natuurlijke gedrag vertonen en leven ze teruggetrokken. De eerste eieren zijn inmiddels aangetroffen, maar het legsel is helaas mislukt. We hopen dat dit de voorbode zal zijn van een goed jaar voor onze “kleine bruine brullers”!

Geschreven door: Wineke Schoo