Komt het water zó hoog?

Eenden en ganzen zie je nooit met elkaar op een tak of telefoondraad zitten. Ze landen eigenlijk alleen maar op het water of het vlakke land. Toch zijn er soorten die het (soms) hogerop zoeken en op daken landen, in bomen of op schoorsteenpijpen. Zelfs in Nederland!

Eenden met een probleem

Maar die soorten zijn eerlijk gezegd niet inheems. Ze zijn door de mens hier gebracht als sierwatervogel en verwilderd. Zo is het mogelijk om de Afrikaanse Egyptische gans (ook wel vosgans genoemd) op een dak, boven in een boom, of zelfs op de genoemde schoorsteenkap aan te treffen. Maar ook de fraaie Noord-Amerikaanse Carolina- en Aziatische Mandarijneenden stijgen soms tot grote hoogten op zoek naar een geschikte nestholte in oude bomen. De kuikentjes zijn daar beslist veilig voor allerlei rovers die de boom niet in kunnen, maar hebben wel een probleem als ze het nest verlaten.

Zweefduiken

Als dat moment is aangebroken, moeten ze soms wel twintig meter omlaag springen waarbij de miezerige vleugeltjes beslist niet veel bijdragen aan het breken van de val. Bij Carolina-eenden is een spronghoogte van zelfs 88 meter gemeten! De donsballetjes wegen echter zo weinig en de luchtweerstand tijdens de val is zo groot dat ze bij de landing niet te pletter slaan of met gebroken botten achterblijven. Ze blijven dan ook maar maximaal 24 uur na het uitkomen in de boomholte, zodat moeder niet met voer naar boven hoeft en de kuikens zelfs een beetje lichter zijn dan bij het uitkomen. Ze zijn dan in elk geval droog en hebben al veel van de inwendige dooierresten verbruikt.

What is in a name?

In de Bush hebben we ook zo’n merkwaardige eendensoort: de witwang boomeend (Dendrocygna viduata) uit Afrika en Zuid-Amerika. Letterlijk vertaald betekent de wetenschappelijke naam ‘boomzwaan die er uitziet als een weduwe’. Dat laatste komt dan door het zwarte kapje dat ze op hun kop dragen. Maar dat dragen de mannetjes ook! Dieren waarvan de mannetjes en vrouwtjes er hetzelfde uitzien, hebben vaak een sterke paarband die jaren lang stand houdt. Dat is ook zo bij deze eenden. De verwijzing naar een zwaan komt waarschijnlijk door de sierlijke houding op de lange, hoge poten. Biologen zien boomeenden als een soort tussenvorm tussen eenden enerzijds en zwanen en ganzen anderzijds.

Fluitende boomeenden?

Boomeenden (er zijn meerdere soorten) worden ook wel fluiteenden genoemd. In de Bush kun je inderdaad het merkwaardige fluitende geluid regelmatig horen. Niet alle eenden kwaken dus. Onze inheemse smient maakt trouwens ook zo’n fluitend geluid.    

In de Bush

Hoewel boomeenden ook wel op de bodem nesten maken, geven ze meestal toch de voorkeur aan een nestholte in een boom, indien beschikbaar. Omdat we in de Bush geen bomen hebben met voldoende grote holtes, bieden we ze een alternatief aan in de vorm van een nestkast die wat hoger is geplaatst. Dat dit werkt, blijkt uit het feit dat er al meerdere malen jongen zijn uitgekomen.