De Amerikaanse mahonie is een oerwoudreus die tot wel 45 m hoog kan worden. Heel kenmerkend zijn de grote, geveerde bladeren, waarbij elk deelblaadje zo’n 15 cm lang kan worden. Opvallend is ook de groeiwijze van de vruchten: ze hangen niet aan de boom, maar groeien recht omhoog en bevinden zich dus boven het kroondak. Vandaar de speelse Engelse naam ‘sky fruit’.
Net als bij sommige andere grote regenwoudbomen komt bij deze soort plankwortelvorming voor. Zodra de boom groter wordt, vormt de stam stervormige uitwaaierende wortels die aan planken doen denken. Zo staat de boom stabieler op de vaak ondiepe grond, als een camera op een statief of een driepod. In drogere gebieden, zoals het tropisch droogbos van Belize, verliest hij in het droge seizoen zijn blad.
Voor de zaadverspreiding vertrouwt de Amerikaanse mahonie op de wind. Maar voor de bestuiving lokt hij dieren aan. Bijen en nachtvlinders doen het meeste bestuivingswerk bij deze soort.
Het hout van deze mahoniesoort is waardevol tropisch hardhout en wordt vooral voor meubels gebruikt. Met name in Azië zijn daarom grote plantages van deze soort aangelegd, omdat men in het verleden te veel bomen uit het Amerikaans regenwoud heeft geoogst.
In veel gebieden waar deze boom van nature voorkomt, is hij zeldzaam geworden. De Amerikaanse mahonie is een van de eerste soorten die uit het bos gekapt wordt als er zogenoemd ‘selectief gekapt’ wordt, waarbij slechts de waardevolle bomen uit het bos worden gehaald en de rest grotendeels blijft staan. Ook in de stukken bos die Burgers’ Zoo in Belize tegenwoordig beheert, is deze soort in het verleden te veel (illegaal) gekapt. Daarom kweken onze rangers in Belize deze bomen uit zaden op en planten ze op geschikte plekken in het bos weer uit.
Omdat deze boomsoort een grote rol speelt in het herbeplantingsproject van ons natuurgebied in Belize, zou de Amerikaanse mahonie uitstekend in Burgers’ Mangrove passen die de natuur van Belize laat zien. Maar deze boomsoort staat als kwetsbaar op de Rode Lijst en daarom is het bijzonder lastig om aan een exemplaar te komen. Voor import van zaden en zaailingen zijn veel papierwerk en vergunningen nodig.
We hebben wel al vele jaren lang een Amerikaanse mahonie in de Bush groeien. Hij staat op de splitsing richting de zebrastallen. Helaas kan hij hier geen 45 meter hoog worden; zo hoog is de Bush namelijk niet. De boom moet regelmatig worden gesnoeid, en daarom maakt hij hier zijn mooie vruchten jammer genoeg niet aan.