Opvoeding

Soms wil een vrouwtjes berggorilla liever in een andere groep gaan wonen, bij een ander mannetje. Ze voelt aan dat de vader van haar jong beter voor het kleintje zorgt dan het zilverrugmannetje in de nieuwe groep. Bij berggorilla’s heb je namelijk geen aardige stiefvaders! 

Zoveel verschillende kinderen als er zijn, zoveel verschillende moeders! Sommige moeders zijn zo zorgzaam als een zeekoe. Andere moeders zijn met name erg praktisch en zorgen ervoor dat het jong alvast ‘een boterham voor onderweg’ meekrijgt. Zo zijn er moeders die jarenlang voor hun jong zorgen én moeders die nauwelijks tot nooit naar hun jongen omkijken, zodra ze geboren zijn. We hebben moeders die tienduizenden jongen krijgen en moeders die met één jong al meer dan tevreden zijn. Wat voor soort moeder heb jij eigenlijk?

Doe mee met de Burgers' Zoo Familiequiz!

Op dinsdag 21 april om 10.00 uur houden we via Facebook Live Video een quiz met twintig vragen over de artikelen over 'Ouders in het dierenrijk'. Met Kahoot! kunnen jullie thuis deelnemen en een fantastische prijs winnen: een gratis bezoek voor vijf personen aan Burgers’ Zoo (zodra we weer open mogen gaan uiteraard) met een exclusief kijkje achter de schermen bij de neushoorns!

Meer informatie

Moeders die de opvoeding uitbesteden

De meeste dierenouders zorgen zelf voor hun jong: moeder, vader of allebei. Zeker bij vogels, want de eieren moeten immers uitgebroed worden! Maar de Europese koekoek denkt daar anders over. Die laat een ander vogeltje het werk doen. De moeder koekoek maakt nooit een nest! Als ze zover is om een ei te leggen, zoekt ze het nest van een ander zangvogeltje. Daar legt ze één van haar eieren in. De kleine koekoek komt sneller uit dan de andere vogeltjes. Hij gooit dan de andere eitjes uit het nest. Zo krijgt hij alle aandacht en al het voedsel van de adoptieouders-tegen-wil-en-dank. Die zorgen voor de kleine koekoek alsof het hun eigen jong was.

Moeders die hun jong bewust verlaten

Soms wil een vrouwtjes berggorilla liever in een andere groep gaan wonen, bij een ander mannetje. Ze voelt aan dat de vader van haar jong beter voor het kleintje zorgt dan het zilverrugmannetje in de nieuwe groep. Bij berggorilla’s heb je namelijk geen aardige stiefvaders! Als ze een heel klein jong heeft, wisselt een moeder berggorilla nooit van groep. Maar zodra het jong twee jaar oud is, kan het voorkomen dat de moeder het achter laat in de oude groep en zich bij een andere zilverrug aansluit. In de oude groep ontfermt de vader zich dan inderdaad over het kleintje. De moeder echter komt haar jong later nooit meer opzoeken.

Moeders die hun jongen ‘op kamers’ sturen

Goudwanggibbons leven qua sociale structuur in een gezinnetje van vader, moeder en hun jongen. Als de jongen met pakweg zes jaar volwassen worden, moeten ze de familie verlaten en op zichzelf gaan wonen. De moeder is degene die de dochter uit de groep kickt; de vader zorgt ervoor dat de zonen op tijd vertrekken. Het wordt als het ware tijd dat de jongvolwassen dieren ‘op kamers’ gaan en hun horizon gaan verbreden!

Moeders met thuisblijvers

Bij veel soorten zoogdieren die in groepen leven, blijven of de mannetjes, of de vrouwtjes heel hun leven in de groep waarin ze geboren zijn. Deze ‘thuisblijvers’ hebben dan ook meestal heel hun leven goed contact met en steun aan hun moeder. Denk aan vrouwtjesolifanten, laponders, ringstaartmaki’s en leeuwen. Ook bij de opvoeding kunnen de moeders van deze diersoorten vaak terugvallen op hulp van ‘oma’.

Moeders die gebruik maken van een crèche

Als je alleen-opvoeder bent en even rustig wilt eten, dan kan dat best lastig zijn. Moeder nijlpaard heeft ook zo’n dilemma. Haar jong wordt in het water geboren. Maar zij eet landplanten, vooral ‘s nachts. Het jong is echter in het water veiliger dan daarbuiten. De oplossing: samenwerking met andere vrouwtjes! De moeder laat soms haar jong achter bij één of twee oppasmoeders, terwijl zij zelf aan land gaat eten. In zo’n crèche zijn de jongen veilig en de volwassenen houden een oogje in het zeil, terwijl de kleintjes met elkaar kunnen spelen. 

Moeders die de kansen spreiden

Vrouwtjes tafeleenden en krooneenden bouwen weliswaar een nest en bebroeden ook hun eieren. Maar ze lijken de kansen graag te willen spreiden. Het gebeurt vaak dat ze één of meerdere eieren in het nest van een soortgenoot of een andere eendensoort plaatsen. Mislukt de eigen broed, dan heb je misschien toch nog overlevende nakomelingen dit seizoen. Alleen groeien die dan op bij een nietsvermoedende adoptiemoeder.