Welke apenvader heb jij?

Zoveel verschillende kinderen als er zijn, zoveel verschillende vaders! Tja, de ene vader is nu eenmaal de andere niet.

Zoveel verschillende kinderen als er zijn, zoveel verschillende vaders! Tja, de ene vader is nu eenmaal de andere niet. Sommige vaders willen graag continu precies weten wat hun kinderen aan het doen zijn, terwijl andere vaders liever van een afstandje een oogje in het zeil houden. En is je vader juist altijd heel rustig en kalm, of heb je een vader die soms flink uit zijn slof kan schieten en bijvoorbeeld heel enthousiast opspringt om luidkeels te juichen als Oranje scoort?

Ook bij de apen kom je heel verschillende soorten vaders tegen! Lees hieronder maar eens over zeven verschillende apenvaders en beantwoord dan eens de volgende vraag: welke apenvader heb jij? Tip: je moeder mag natuurlijk ook haar mening geven! En misschien heb je wel een vader die een beetje op twee verschillende apenvaders lijkt.

Doe mee met de Burgers' Zoo Familiequiz!

Op dinsdag 21 april om 10.00 uur houden we via Facebook Live Video een quiz met twintig vragen over de artikelen over 'Ouders in het dierenrijk'. Met Kahoot! kunnen jullie thuis deelnemen en een fantastische prijs winnen: een gratis bezoek voor vijf personen aan Burgers’ Zoo (zodra we weer open mogen gaan uiteraard) met een exclusief kijkje achter de schermen bij de neushoorns!

Meer informatie

1) De zilverrug (berggorilla)

Berggorilla’s leven in groepen met één mannetje, een aantal vrouwtjes en hun jongen. Het volwassen mannetje heeft zilvergrijs haar op zijn rug en dijen. Daarom wordt hij ‘zilverrug’ genoemd. Hij is een opvallende verschijning, want hij is twee keer zo groot en zwaar als een volwassen vrouwtje. De zilverrug vader heeft één hoofdtaak in zijn leven: zijn familie beschermen tegen alle gevaren die een bedreiging zouden kunnen vormen voor hen. Hoewel hij de absolute baas is, heeft hij een rustig en ingetogen karakter: je zou hem ‘een grote, vriendelijke reus’ kunnen noemen. Zolang zijn zonen geen bedreiging vormen voor zijn leiderschap en hun vader niet serieus proberen uit te dagen, zorgt hij goed voor hen, net als voor zijn dochters. Hij vindt loyaliteit en vertrouwen zeer belangrijk en eist dat ook van zijn familieleden. Hij is betrokken en benaderbaar, maar heeft ook een soort natuurlijk gezag. Als hij een beslissing heeft genomen, dan kan er niet meer over gediscussieerd worden.

2) De orang-oetan

Orang-oetans leven meer in hun eentje. Mannetje en vrouwtje wonen weliswaar in hetzelfde regenwoud, maar niet echt bij elkaar. Een jonge orang-oetan groeit bij zijn moeder op. Zijn vader ziet hij maar heel af en toe. Bijvoorbeeld als zijn moeder toevallig in dezelfde boom lekkere vijgen eet als zijn vader. De vader is dan wel aardig tegen de kleine, maar echt voor het jong zorgen, zoals het dragen en de vacht verzorgen, dat doet hij niet. De mensenvader die op een orang-oetan vader lijkt, bekijkt alles graag van een afstand en is wat moeilijk benaderbaar. Hij laat zijn kinderen vooral zelf hun zaken regelen en hun eigen problemen oplossen, waarbij hij een oogje in het zeil houdt op gepaste afstand. Hij zal niet snel tussenbeide komen om met raad en daad zijn kinderen te helpen, maar gelooft meer in het zelf ontdekken en daarvan leren. Ook is de orang-oetan vader geen vader die graag uitgebreid met zijn kinderen knuffelt, of vaak met hen een spelletje gaat doen. Die rol ziet hij meer voor de moeder weggelegd. De orang-oetan vader zorgt voor alle randvoorwaarden, maar trekt zich verder een beetje terug uit het gezinsleven. Hij houdt er meer een wat solitaire levensstijl op na, waarbij hij de vrouwtjes en de jongen wel in de gaten houdt.

3) De siamang

Deze grootste gibbonsoort houdt van huiselijkheid. Siamangs leven in vrij stabiele familiegroepen van één mannetje en één vrouwtje, vergezeld door hun één tot drie ‘inwonende’ jongen. Zodra die een jaar of zes en helemaal volwassen zijn, wijzen de ouders ze de deur. Maar tot dat moment is aangebroken, leven ze gezellig in het gezin en worden door zowel moeder als vader beschermd en best ook wel verwend. Hierbij is er een duidelijke rolverdeling tussen pa en moe. Want de zorg voor de jongste zuigelingen, die ligt de vader gibbon niet zo. In het eerste levensjaar heeft het jong bijna continu lichaamscontact met de moeder. Het jong drinkt dan ook vele malen per dag moedermelk, en die heet niet voor niets zo – hier kan de vader weinig bijdragen, want ander voedsel eet het jong nog niet. Sowieso bestaat zijn rol meer uit het aandacht hebben voor de oudere kinderen in de familie. Dat is meer zijn sterke kant: hij stoeit en speelt met de halfwas jongen en troost de kleuters, als het nodig is. Aan het begin van het tweede levensjaar, als de jonge siamang begint vast voedsel te eten en nauwelijks meer melk drinkt, wordt de vader belangrijker voor het kleintje. Terwijl de moeder haar zorgtaken afstaat en haar lijf weer laat regenereren voor een nieuwe dracht, springt papa meer en meer bij. Hij draagt nu het jong mee en ook ’s nachts slaapt het niet bij moeder, maar lekker knus tegen de buik van vader aan. Is jouw vader ook een type dat niet zoveel met heel kleine baby’s kan, luiers wisselen en flesjes geven als hij zijn roeping voelt, maar een geweldig leuke papa is zodra een kleintje kan lopen, met een bal kan spelen en leert fietsen? Dan heef jouw vader iets weg van een siamang!

4) Het gouden leeuwaapje

Gouden leeuwaapje vaders draaien er hun hand niet voor om: twee jonkies op de rug, de zorg voor het opnieuw drachtige vrouwtje en ook nog de pubers van het gezin in het gareel houden! Feitelijk zijn zij de spil van het gezinsleven. En daarbij zijn het ook nog eens perfectionisten. Zij verdelen wel degelijk de taken binnen het gezin, maar kijken hun gezinsleden nauwlettend op de vingers of ze hun taken wel helemaal naar vaders wens uitvoeren. Gaat het niet helemaal zoals hij het voor ogen heeft, dan is hij geneigd om het werk snel uit handen te nemen ‘en het zelf wel even te doen’. Hoewel gouden leeuwaapje vaders het goed bedoelen, kunnen zij veeleisend zijn voor hun kinderen en is het niet gauw goed. Dat ervaren de kinderen wel eens als behoorlijk grote voetstappen die ze moeten vullen. Ook kunnen deze vaders vrij moeilijk taken echt loslaten of delegeren. Voor de kinderen is er weinig ruimte voor eigen inbreng en vrijheid in het uitvoeren van een klusje: ze moeten het precies doen zoals vader het zelf zou doen.

5) De titi

Titi’s leven in de regenwouden van Zuid-Amerika. Ze wegen slechts ongeveer anderhalve kilo, maar lijken door hun pluizige vacht wat groter. Ze leven in kleine familiegroepen van moeder, vader en hun jongen. Als na de draagtijd van vier maanden een kleintje wordt geboren, dan komt meteen de vader in actie. Hij is namelijk diegene die het kleintje op zijn rug met zich meedraagt, behoedt en beschermt. Naar de moeder gaat het kleintje alleen om te zogen en als de moeder even tussendoor zijn vachtje wil verzorgen. Maar de meeste tijd zit het jong dus bij vader. Deze intensieve zorg vertaalt zich ook door naar de binding met de ouderdieren: de jongen trekken veel meer naar vaders toe. In gedragsexperimenten is aangetoond dat een jonge titi nauwelijks piept als zijn moeder tijdelijk van de groep wordt gescheiden. Wordt echter papa even uit de groep gehaald, dan is het jong flink van slag! Een mensenvader met titi-trekjes is zeer betrokken bij zijn kinderen, helpt bij huiswerk en troost bij schaafwondjes op de knieën. Ook bij mensen trekt een kind meer naar vader of moeder toe; dat hangt mede van leeftijd en karakter af. Maar titi-jongen zijn echt allemaal vaderskinderen!

6) De laponder

Bij laponders heerst er een duidelijke rangorde in de groep. De mannetjes zijn de baas en laten dat in heel hun optreden duidelijk merken. Gewichtig en trots lopen ze rond, zich daarbij zo groot mogelijk makend. Vooral om andere mannetjes te imponeren. Maar als ze op dreef zijn, of uit hun hum, dan moeten de vrouwtjes en de kinderen ook een beetje op hun tellen passen. Anders kan het mannetje ook wel ten opzichte van hen streng uit de hoek komen. De laponder vader is een serieuze, harde werker. Ze houden graag zelf de controle en dulden geen tegenspraak. Vader is een strenge vader, die eigenlijk niet echt deel uitmaakt van het gezin. Een laponder vader zorgt ervoor dat het gezin goed functioneert en dat het hen verder aan niets ontbreekt: hij zorgt voor goede randvoorwaarden en dat alles zoveel mogelijk op rolletjes loopt, waarbij hij zaken vooral heel rationeel benadert. Maar hij houdt zijn gevoelens vaak een beetje voor zich en kan daardoor wat afstandelijk en zakelijk overkomen.

7) De kuifmakaak

Vader kuifmakaak houdt van overleg en consensus. Uiteindelijk neemt hij wel vaak de beslissingen, maar niet nadat hij eerst met zijn jongen en vrouwtjes heeft overlegd. Deze apen hebben het gezellig in de groep, ze vlooien veel met elkaar en houden hun siësta graag lekker tegen elkaar aan leunend. Bij deze vader is er zeker ruimte voor inspraak en hij hecht waarde aan ieders mening of invalshoek. Kuifmakaak vaders zijn dus geen autoritaire vaders, maar hangen wat meer het poldermodel aan. Het zijn ‘ik ben één van jullie’ vaders en ze laten dus nauwelijks autoritair gedrag zien. Doordat de hiërarchie in de groep niet steil is, durft iedereen wel zijn zegje te doen. Daardoor komt zo’n kuifmakakengroep soms wat rommelig over en lijkt het alsof de jongen met vaders wil een loopje nemen. Maar in de realiteit valt dat best wel mee; de jongen hebben dondersgoed door, wanneer ze niet nog een stapje verder moeten gaan en het echt genoeg is geweest!

Foto credits: Inisheer, Cliff