Ratelslangplant

Een flink hoge plant, deze ratelslangplant. De meeste planten uit de pijlwortelfamilie die we hebben in de Bush zijn hooguit een halve meter of een meter hoog, maar deze kan wel meer dan twee meter hoog worden. De bladeren groeien op stevige stengels. De stengels worden ongeveer een meter hoog en de bladeren zelf worden ook wel een meter lang en zo’n dertig centimeter breed. De bloeiwijzen, die geel zijn en eruitzien alsof het staartjes zijn van een ratelslang, bevinden zich net iets beneden ooghoogte en worden zelf ook een centimeter of dertig. De ratelslangplant groeit bij ons in flinke pollen van een halve meter doorsnede. De plant bloeit bijna jaarrond en de oude bloeiwijzen blijven er vaak nog gewoon (hetzij wat bruiner en slapper) in hangen, tot ze echt vergaan zijn. De bloeiwijzen zijn geel en bestaan uit een twintig- tot dertigtal segmenten, maar de echte bloempjes (kleine witte kelkjes) steken van bovenaf uit die segmenten.

Eigenschappen van de Ratelslangplant

Bijzondere aanpassing aan de leefomgeving

Bijzondere aanpassing aan de leefomgeving

Deze ratelslangplant vindt het niet heel fijn om direct in de zon te staan. Dan kunnen de bladeren verbranden. Hij heeft flink vochtige grond nodig, anders rollen de bladeren zich op als reactie op die droogte. De vochtigheid moet eigenlijk constant zijn, vooral in de zomer. In de winter kan hij het aan om wat minder vochtige grond rond de wortelstokken te hebben. De ratelslangplant doet het het beste als de temperaturen tussen de 24 en 26 graden liggen. Onder de 16 graden kan hij niet gedijen.

Wist u dat?

  • Crotalifera, wat betekent dat eigenlijk? Veel wetenschappelijke namen zeggen iets over het uiterlijk, of andere kenmerken, van de plant in kwestie. ‘Crotalum’ is Latijn voor ‘ratelslang’ en ‘fero’ betekent ‘ik draag’. Vrij vertaald is het dus een ratelslangdragende Calathea. En inderdaad, zo ziet hij er ook uit!
  • Net als de gembers heeft ook deze ratelslangplant een wortelstok, oftewel een rizoom. Een rizoom maakt dikke wortels die horizontaal groeien en de plant dus veel stabiliteit geven. Maar met een rizoom kan de plant zich ook ongeslachtelijk voortplanten. Hij kan er namelijk toe ‘besluiten’ om elders met een scheut weer omhoog te komen. Lopen zonder voetjes!
  • Calathea is een geslacht binnen de Pijlwortelfamilie. Er bestaan bijna 300 soorten van. Sinds de rage in huiskamerplanten is ook de Calathea weer helemaal hip. Maar die huiskamervarianten blijven gelukkig vaak klein, ze worden hooguit dertig à veertig centimeter hoog.
Plant-dier-relatie

Plant-dier-relatie

Bijen zijn de bestuivers van de bloeiwijzen van de ratelslangplant, maar ook een aantal vlindersoorten en kolibries weet hoe ze de bloemen kunnen bestuiven. Dat is wel een select gezelschap, want niet alle vliegende insecten kunnen met hun tong helemaal achterin de buis van de bloemen komen. Die buis is namelijk uitzonderlijk lang bij de ratelslangplant. Bij ons in de Bush gebeurt dat bestuiven niet zo heel vaak. We hebben niet heel veel vliegende insecten in de Bush, want die worden vaak snel weggevangen door de rondvliegende vogels.

Gebruik door de mens

Gebruik door de mens

Je kunt delen van de ratelslangplant eten! De superverse, nieuwe scheuten kun je eten en je kunt ook de bladeren gebruiken om voedsel in te stomen, zoals je ook bij heliconiabladeren kunt doen. Maar er komt niet heel veel voedsel van deze plant af, want de oudere scheuten zijn niet meer goed eetbaar; die zijn veel te vezelig.

Bedreiging & bescherming

De ratelslangplant is niet geëvalueerd door de IUCN op basis van de criteria van de Rode Lijst. Dat betekent niet dat hij niet in gevaar is en ook niet dat hij wel in gevaar is. Colombia heeft hem op de nationale Rode Lijst staan, maar als ‘minste zorg behoevend’. Dus in Colombia is het een plant waar we ons niet al te veel zorgen over hoeven te maken. Aangezien de plant ook gegeten wordt en hij in veel verschillende landen in Zuid-Amerika voorkomt, lijkt het er niet op dat de ratelslangplant gezien hoeft te worden als zeer bedreigd.

De ratelslangplant in Burgers’ Bush

De ratelslangplant in Burgers’ Bush

Op twee à drie plekken is deze plant te zien in de Bush. Je kunt hem vinden langs het pad dat parallel aan de serre van het Bush Restaurant loopt, dichtbij de uitgang van het restaurant. Er staat een prachtig groot exemplaar rechtsonder de grote cacaoboom recht tegenover de uitgang. En er staat een iets kleiner exemplaar aan je linkerhand (ongeveer 6 meter van je vandaan) als je de restaurantuitgang uitloopt. Ze bloeien bijna jaarrond, dus je kunt ze makkelijk herkennen aan de gele bloeiwijzen.