Heel opvallend of bijna niet te zien

Vanaf half april kan men in de Bush tussen restaurant en otterverblijf een paar weken lang iets in de bomen zien hangen dat veel bezoekers niet direct zullen kunnen thuisbrengen. Er hangt een vreemd gekleurde massa aan de takken, die een beetje rommelig oogt.

Vanaf half april kan men in de Bush tussen restaurant en otterverblijf een paar weken lang iets in de bomen zien hangen dat veel bezoekers niet direct zullen kunnen thuisbrengen. Er hangt een vreemd gekleurde massa aan de takken, die een beetje rommelig oogt. Bij nadere beschouwing zijn het bloemen… maar wat een rare kleur! Het houdt het midden tussen groen en lichtblauw-turquoise maar is verder nergens mee te vergelijken. Het komt nogal giftig over, net alsof het licht gaf!

Liaan

We hebben het hier over een heel bijzondere liaan waarvan er maar heel weinig in Nederlandse kassen worden gekweekt: de Jadeliaan. Ons exemplaar kwam als een stekje een paar jaar geleden uit de hortus van Leiden. Dat was een buitenkansje. We hadden al eens eerder bij een botanische tuin op Hawaï om zaad gevraagd maar dat heeft nooit ergens toe geleid.

Jade

Gelukkig dus dat  de botanische tuin Leiden voor ons een stekje heeft weten te bewortelen. Zij hadden er ook al bloemen in deze klimplant gehad en dat was destijds binnen Nederland groot nieuws. Inmiddels zijn de vreemde opvallende bloemen op de verder tussen de boomkruinen bijna niet opvallende klimmende plant ook elk voorjaar in de Bush te bewonderen. De trossen bloemen zijn best groot: ze worden bijna een meter lang en zijn opgebouwd uit allemaal enkele bloemen van meer dan zeven centimeter. In het hele plantenrijk is er geen tweede plant met dezelfde, vreemde bloemkleur. Botanici vonden de kleur op jade (een mineraal) lijken en vandaar heeft de plant haar Nederlandse naam gekregen.

Regenwoud

De plant is origineel afkomstig uit de regenwouden op Luzon, een van de eilanden van de Filippijnen. Daar is hij in 1854 ontdekt. Thans is hij daar min of meer bedreigd geraakt omdat die regenwouden voor het merendeel gekapt zijn. Hoewel veel mensen de plant graag zouden willen kweken, is de teelt toch niet eenvoudig. Deze liaan moet namelijk tamelijk warm en vochtig worden gehouden. Op Hawaï lukt dat echter goed en daar komt hij op vele pergola’s voor. Men gebruikt de bloemen daar dan ook vaak in de traditionele ‘leis’, de kleurrijke bloemenkransen die om de nek worden gedragen bij officiële begroetingen of bij de hoela-dansen. Waar de plant zich op haar gemak voelt, zoals ook in onze Bush, is hij wel vrij sterk. Als we de Jadeliaan niet goed in de gaten houden en af en toe terugsnoeien, zou hij gauw al te weelderig in de boomtoppen woekeren.

Nachtelijke bestuivers  

De bestuivers van de Jadeliaan zijn vleermuizen. Voor deze ’s nachts actieve vliegers is het praktisch, als een bloem mooi vrij hangt, zonder al te veel vegetatie eromheen. Er moet immers een goede en veilige aanvliegroute zijn! De grote bloemtrossen van de Jadeliaan hangen dan ook aan een dun steeltje een heel stuk onder de kroonlaag. Wel zo makkelijk voor de vleermuizen! En voor de bezoekers, die desondanks deze fel gekleurde, grote bloemtrossen nog vaak over het hoofd zien. Totdat de bloemen bijna uitgebloeid zijn, en een voor een op de grond vallen. Daar worden ze vol verbazing over de opvallende kleur opgeraapt en bewonderd. Een tip voor de bezoekers in de Bush: omhoog kijken kan je soms hele nieuwe inzichten geven!